Ayşegül Öztürk

Fen bilimleri, öğrencilerin doğayı anlamaları, gözlemlerini yorumlamaları ve bilimsel düşünce becerilerini geliştirmelerine olanak sağlar. Bu keşif sürecine hizmet eden konular bazen soyut bazen somut kavramları kapsar ve öğrencilerin gerçek dünya uygulamalarıyla ilişkilendirmelerini gerektirebilir. İşte bu noktada, belgeseller devreye girer. Belgeseller, öğrencilerin bilimsel okuryazarlığını artırmak, neden sonuç ilişkisi kurma becerilerini geliştirmek ve akademik başarılarını ileri taşımak için önemli bir araç olarak kullanılabilir. 

Belgeseller bize ucu bucağı olmayan bir evrenin kapılarını aralayabilir. Uzaydan hayvanlara, yemeklerden teknolojiye, vücudumuzun en küçük biriminden metabolizmaya ve birçok konuya dair istediğimiz kadar belgesel seçeneğine ulaşmamız artık çok daha kolay. Bir öğrenci, ilgisini çeken herhangi bir konuda bir belgesel izlediğinde bu konu hakkında bilimsel okuryazarlığını geliştirirken, aynı zamanda günlük hayat deneyimlerine dair neden sonuç ilişkisini kurma becerisini de geliştirir. Örneğin, taş türleriyle ilgili belgesel izleyen 5. Sınıf öğrencisi Burak, Cıngıllı taş tabiriyle obsidyen taşının, lavların hızla soğuyarak katı hale geçmesi sonucu oluştuğunu öğrendiğinde, bu örneğin fen bilimleri dersinde öğrendiği bir hal değişimi olayı olduğu sonucuna varabilir.  

Belgeseller, görsel ve işitsel unsurlarla desteklenen içerikleriyle, öğrencilere soyut ve somut kavramları daha anlaşılır ve etkileyici bir şekilde öğrenme fırsatı tanır. Öğrenciler, bu belgeseller aracılığıyla bilimsel ve teknolojik gelişmelerin hikayelerini öğrenirken aynı zamanda okul ortamında öğrendikleri fen bilimleri kavramlarını gerçek dünya deneyimleri ile ilişkilendirebilir. Örneğin beslenme ve sağlık temalı bir belgeseli izleyen Büşra, dengeli beslenmenin ip uçlarını keşfederek, öğlen yemeğinde sadece makarna yememesi gerektiği sonucuna bireysel olarak ulaşabilir. Öğrendiği bu bilgi sayesinde sınavda karşısına çıkan kandaki glikoz miktarı ile ilgili soruya doğru cevabı rahatça verebilir. Bu da kalıcı öğrenmenin yolunu açıp öğrencilerin akademik başarısını olumlu yönde etkileyebilir.

Biz öğretmenler olarak, öğrencilerin belgesel izleme konusunda farkındalık edinmeleri ve bu farkındalığı içselleştirerek hayatlarının bir parçası haline getirmeleri için onlara öncülük edebiliriz. Örneğin, kampüsümüzde uzay haftası kapsamında “Belgesel-Sen” isimli performans yarışması 7. Sınıf öğrencileri arasında düzenlenmektedir. Bu yarışmada belirlenen belgesel kesitinin, öğrencilerin astronomi alanında öğrendikleri terimleri ve yaratıcılıklarını kullanarak doğaçlama bir şekilde seslendirmeleri beklenmektedir. Bu ve buna benzer etkinlikleri okullarımızda yaygınlaştırabiliriz. Bölüm olarak geleneksel hale getirdiğimiz, aylık dijital pano paylaşımlarımızda bir belgesel önerisine yer vermekteyiz. Öğrencilerimizin ufkunu açacağına inandığımız ve farklı deneyimleri gözlemleme şansı sunan belgesel önerilerimiz ile onlara ışık tutmaya devam edeceğiz.